Αλεξία Καλογεροπούλου

«Στην ποίηση βουτά κανείς στον εσωτερικό του κόσμο, χωρίς βεβαιότητες και ερμηνείες, κάνει ένα άλμα που δεν ξέρει πού θα τον βγάλει. Ανασύρει σκέψεις και συναισθήματα, κομμάτια του εαυτού, που ίσως δεν γνώριζε καν ότι υπήρχαν…» Αλεξία Καλογεροπούλου

«Η Αλεξία Καλογεροπούλου με το έργο της έρχεται να μας πει ότι η σκυτάλη περνάει επάξια από τη μια ποιητική γενιά στην άλλη, ότι οι ποιητές θα έχουν πάντα λόγο ύπαρξης, κυρίως στην αβέβαιη τεχνολογική εποχή που μας κατακλύζει, ότι η Ποίηση ισοβίως θα τιμά την αξεπέραστη συγγένειά της με τον επαγωγικό στοχασμό, έχοντας τη ματιά στον διπλανό και στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η γραφή της είναι ένα μοναδικό αμάλγαμα πρόκλησης της κριτικής μας σκέψης, αισθητικής απόλαυσης και παραγωγικής συγκίνησης». Γιώργος Δουατζής

Πρόκειται αναμφισβήτητα για μία από τις σημαντικότερες και χαρισματικές συγγραφείς της γενιάς της. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εν συνεχεία πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ με ειδίκευση στις Πολιτισμικές Σπουδές και στην Ανθρώπινη Επικοινωνία. Έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, ενώ είναι δημιουργός του λογοτεχνικού ιστότοπου Booksitting. Λογοτεχνικά κείμενα και ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες κι έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Η τελευταία της ποιητική σύνθεση ονόματι Δελτίο Θυέλλης εκδόθηκε το 2022 (εκδόσεις 24 γράμματα) λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές. Η γραφή της είναι μεστή, ουσιαστική, προσωποκεντρική και «ξεναγεί» τον αναγνώστη σε καίρια θέματα και προβληματισμούς της σύγχρονης κοινωνίας. Ο λόγος για την Αλεξία Καλογεροπούλου.

Γιώτα Ευταξία: Κα Καλογεροπούλου σας καλωσορίζουμε στο «Ραδιόφωνο Τέχνης». Είναι μεγάλη χαρά για εμένα και για όλη την ομάδα η παραχώρηση αυτής της συνέντευξης. Σας ευχαριστώ θερμά!

Αλεξία Καλογεροπούλου: Κυρία Ευταξία, θα ήθελα να ευχαριστήσω κι εγώ τόσο εσάς, προσωπικά, όσο και το «Ραδιόφωνο Τέχνης» γι΄αυτή τη συνέντευξη. Είναι μεγάλη χαρά να μιλώ μαζί σας.

Γ.Ε.: Δελτίο Θυέλλης η τελευταία σας ποιητική συλλογή (Δεκέμβριος 2022). Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μακροσκελές ποίημα έκτασης περίπου 30 σελίδων, το οποίο περιλαμβάνει τις σκέψεις σας, τους προβληματισμούς σας για τα γεγονότα που ταλανίζουν την σημερινή κοινωνία. Πώς εμπνευστήκατε τον τίτλο αυτής της ποιητικής σύνθεσης;

Α.Κ.: Ο τίτλος Δελτίο θυέλλης είναι μεταφορικός, ασφαλώς, και εμπνευσμένος από το δυστοπικό κλίμα που επικρατούσε τον περασμένο Σεπτέμβριο, το φθινόπωρο του 2022, όταν γράφτηκε το συγκεκριμένο ποίημα. Βομβαρδιζόμασταν τότε, διαρκώς, από δυσάρεστες προβλέψεις για έναν χειμώνα δύσκολο, απότοκο των ελλείψεων στην ενέργεια και τα τρόφιμα, ζούσαμε κάτω από διαρκείς απειλές για έναν πιθανό τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, για την προβληματική έκβαση της υγειονομικής κρίσης και πολλά άλλα. Όλα αυτά συνέθεταν ένα εξαιρετικά πιεστικό κλίμα, όπου ο φόβος και η ανασφάλεια είχαν αντικαταστήσει τη χαρά της ζωής και την ευγνωμοσύνη. Ο φόβος και το αυξημένο άγχος για τα μελλούμενα, δεν επέτρεπαν την καθαρή σκέψη. Το ποίημα αυτό προειδοποιεί για τη φθίνουσα πορεία που μπορεί να πάρει η ζωή, υπενθυμίζει την ομορφιά και καλεί να αναλάβουμε δράση, όσο μπορεί ο καθένας, από τη θέση που βρίσκεται.

Γ.Ε.: Ο κάθε άνθρωπος διανύει άραγε τον δρόμο της ζωής του προσπαθώντας να αντιμετωπίσει την προσωπική του θύελλα; Υπάρχει τρόπος να αποφύγουμε την θύελλα αυτή και τους κινδύνους της;

A.Κ.: «Κοινά πάθη πάντων», για να θυμηθούμε τον Φωκυλίδη. Κάθε άνθρωπος έχει να αντιμετωπίσει τη δική του εσωτερική θύελλα αλλά και τις εξωτερικές, εκείνες που βρίσκονται πολλές φορές εκτός του δικού του ελέγχου. Οι θύελλες, βέβαια, στη φύση δεν έχουν μόνο αρνητικές συνέπειες. Είναι επίσης ευεργετικές για την ξηρασία, αλλά και για τη θερμική ισορροπία. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον ανθρώπινο ψυχισμό. Μπορεί μια θύελλα να λειτουργήσει ως έναυσμα για μια αλλαγή, ως υπενθύμιση για τις βαθύτερες ανάγκες μας. Όσο πιο καλά προετοιμασμένοι είμαστε, όσο πιο καλά θωρακισμένοι, τόσο μικρότεροι θα είναι οι κλυδωνισμοί στη ζωή μας και τόσο πιο σύντομα θα ανακάμψουμε. Η προετοιμασία προϋποθέτει αυτεπίγνωση, ανθεκτικότητα και αισιοδοξία: πίστη σε ένα καλύτερο μέλλον, όχι εκ θαύματος, αλλά με τη δική μας δράση.

Γ.Ε.: Πιστεύετε ότι η ποίηση είναι μία ανάγκη για εσωτερική αναζήτηση;

A.K: Ναι. Για μένα, τουλάχιστον, είναι μια υπαρξιακή ανάγκη, μια ανάγκη για εσωτερική αναζήτηση, μια ανάγκη να βρει κανείς πώς στέκεται απέναντι στον κόσμο. Είναι μία εσωστρεφής στάση που ολοκληρώνεται όταν στραφεί προς τα έξω, όταν γίνει εξωστρεφής και μοιραστεί με τον κόσμο. Ειδάλλως θα είναι μια ομφαλοσκόπηση.

Γ.Ε.: Η ποίηση βιώνεται ή δημιουργεί βιώματα;

A.K.: Κατά τη γνώμη μου η ποίηση διαβάζεται όχι μόνο με τον νου αλλά και με τις αισθήσεις. Mας καταλαμβάνει ολοκληρωτικά. Επομένως, ένα ποίημα βιώνεται καθώς το διαβάζουμε, αλλά και δημιουργεί έμμεσα βιώματα στον αναγνώστη μέσα από τις εικόνες που πλάθει. Όσο για τον ποιητή ή την ποιήτρια, το βίωμα είναι ισχυρό κατά τη γραφή. Δεν αποτελεί μόνο νοητική διεργασία, αφορά επίσης την ψυχή και το σώμα.

Γ.Ε.: Έχετε σπουδάσει και Ψυχολογία στην Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Και τα δύο, θαρρώ, αφουγκράζονται τον ρυθμό της ανθρώπινης ψυχής. Η ποίηση θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα ψυχογράφημα των συναισθημάτων;

A.K.: Η Ψυχολογία ως επιστήμη υπακούει σε κάποιους κανόνες, μελετά την ανθρώπινη σκέψη και συμπεριφορά, προσπαθεί να την ερμηνεύσει και να καταλήξει σε γενικά συμπεράσματα. Στην ποίηση βουτά κανείς στον εσωτερικό του κόσμο, χωρίς βεβαιότητες και ερμηνείες, κάνει ένα άλμα που δεν ξέρει πού θα τον βγάλει. Ανασύρει σκέψεις και συναισθήματα, κομμάτια του εαυτού, που ίσως δεν γνώριζε καν ότι υπήρχαν. Από αυτή την άποψη η ποίηση προσιδιάζει περισσότερο στην ψυχοθεραπεία.

Γ.Ε.: Το 2020 εκδώσατε την ποιητική σας συλλογή «Μεθεόρτια έθιμα», η οποία διαβάζοντάς την ομολογώ ότι με άγγιξε βαθιά. Έχω ξεχωρίσει το ποίημά σας με τίτλο Συνηθίζει ο άνθρωπος. Διαβάζω ένα απόσπασμα: Συνηθίζει ο άνθρωπος[…] Όλα τα συνηθίζει/κι όλα είναι εντάξει γι’ αυτόν/όσο δεν βλέπει κάτι άλλο/όσο τίποτα δεν τον ξυπνά/από τον λήθαργο. Αναρωτιέμαι, πόσο εφικτό είναι να ξεφύγει ο άνθρωπος από την δύναμη της συνήθειας; Να ξυπνήσει από τον λήθαργο;

A.K.: Σας ευχαριστώ θερμά για τα καλά σας λόγια. Δεν είναι εύκολο να ξεφύγει ο άνθρωπος από τη δύναμη της συνήθειας. “Έξις δευτέρα φύσις”, έλεγε ο Αριστοτέλης, σε μια από τις πιο γνωστές φράσεις του. Πολλές φορές βυθιζόμαστε τόσο στη συνήθεια, που νομίζουμε ότι «έτσι είμαστε» και ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Χρειάζεται αυτεπίγνωση, όπως ανέφερα και προηγουμένως, για να μπορεί κανείς να αναγνωρίζει τι είναι δικό του και τι δανεικό, τι είναι λειτουργικό στη ζωή του και τι όχι και, φυσικά, ισχυρή θέληση να αλλάξει, αντικαθιστώντας τις παλιές συνήθειες με νέες.

Γ.Ε.: Σε μία κοινωνία που δίνεται έμφαση στην εικόνα, στο φαίνεσθαι, που βάλλεται καθημερινά από τα έντονα κοινωνικά φαινόμενα, πώς μπορεί κανείς να μείνει αυθεντικός; Να μην παρασυρθεί από την ορμή του «τέρατος»;

Α.Κ.: Νομίζω ότι η εικόνα, το φαίνεσθαι, ήταν πάντοτε κυρίαρχο στην κοινωνία, απλώς με διαφορετικό τρόπο. Θυμηθείτε, για παράδειγμα, το γνωστό “τι θα πει ο κόσμος”, που έλεγαν παππούδες και γιαγιάδες ή την ανάγκη να δείξει κανείς την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση ή τις ηθικές του αξίες μέσω των κωδίκων ενδυμασίας, εμφάνισης και συμπεριφοράς. Όλα αυτά, ως επί το πλείστον, δεν σχετίζονταν με την αυθεντικότητα αλλά κυρίως με την ανάγκη να αποτελεί κανείς μέρος ενός συνόλου, κομφορμιστικά σκεπτόμενος. Θεωρώ ότι η αυθεντικότητα κατακτιέται πρωτίστως με την αυτογνωσία, την ειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους, τη συνάφεια ανάμεσα σε όσα πρεσβεύουμε και όσα πράττουμε και τον απεγκλωβισμό μας από τη σημασία που δίνουμε στη γνώμη των άλλων για τις επιλογές μας. Αυτό, το τελευταίο, δεν καταργεί ασφαλώς τον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο, που αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις για μια συνεκτική κοινωνία.

Γ.Ε.: Θα μου επιτρέψετε να αναφέρω ένα απόσπασμα από την Συμφωνία αρ. 1 του μεγάλου ποιητή Τάσου Λειβαδίτη, το οποίο στάθηκε αφορμή για περισυλλογή:
[… ]Γιατί οι άνθρωποι.. ζουν από τη στιγμή που βρίσκουν μια θέση στη ζωή των άλλων. Η ζωή του ανθρώπου αρχίζει, επομένως, από τη στιγμή που θα βρει θέση στη ζωή των άλλων;

A.K.: Από τη γέννησή μας ήδη, από τις πρώτες μας στιγμές στον κόσμο, έχουμε ανάγκη τον άλλον για να υπάρξουμε, κάποιον να μας φροντίζει, που τις περισσότερες φορές είναι η μητέρα. Κατά τη γνώμη μου τίποτα δεν έχει την ίδια αξία αν δεν μοιράζεται. Ένα παιδάκι, όταν ζωγραφίζει θα δείξει τη ζωγραφιά του στους άλλους, θα τη μοιραστεί, μοιραζόμενο ταυτόχρονα και ένα κομμάτι της ύπαρξής του. Όταν μας βλέπουν οι άλλοι, υπάρχουμε. Και όταν μοιραζόμαστε, επικοινωνούμε αυτό που είμαστε και εμπλουτίζουμε την ύπαρξή μας.

Γ.Ε.: Στην σημερινή εποχή που κυριαρχούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μήπως δημιουργούμε ψευδαισθήσεις μιας κοινωνικότητας κι έτσι καταλήγουμε να μην ζούμε; Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την μοναδικότητά μας;

A.K.: Οι κοινωνικές σχέσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πιο επιφανειακές. Μοιάζουν με αυτές που είχαν οι άνθρωποι σε άλλες εποχές με τον περιπτερά, για παράδειγμα, με τον οποίο θα έλεγαν ένα “γεια” και δυο κουβέντες για ουδέτερα θέματα, όπως ο καιρός, αλλά σπάνια θα εκμυστηρεύονταν προσωπικές πληροφορίες που προϋποθέτουν σχέσεις βαθιάς οικειότητας. Στην ουσία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετέφεραν τον μικρόκοσμό μας από τη γειτονιά και τον τόπο μας σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα, διευρύνοντας το πλαίσιο του μικρόκοσμου, αφού σε αυτόν περιλαμβάνονται πλέον και άνθρωποι που μπορεί να μένουν σε άλλους τόπους, ακόμα και σε άλλες ηπείρους. Έτσι, οι επιφανειακοί “φίλοι” πολλαπλασιάστηκαν και τελικά δεν υπάρχει εκ των πραγμάτων χρόνος και χώρος για να επικοινωνήσουμε μαζί τους, έστω και εικονικά.
Όσον αφορά το ερώτημά σας, νομίζω ότι οι άνθρωποι που ήταν και πριν πιο κοινωνικοί, που τους άρεσαν οι συναναστροφές, εξακολουθούν να διατηρούν την κοινωνικότητά τους και στην εποχή των κοινωνικών δικτύων. Όσο υπάρχει μέτρο και αυτεπίγνωση, δεν θεωρώ ότι κινδυνεύει η κοινωνικότητα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό που είναι πραγματικά κουραστικό και αποπροσανατολιστικό είναι να ζει κανείς συνολικά τις εμπειρίες του, τη ζωή του, διαμεσολαβημένη από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την κάμερα του κινητού. Είναι διαφορετικό να αφιερώσει κανείς πέντε-δέκα λεπτά για να βγάλει μια φωτογραφία και να τη δημοσιεύσει στα social media και διαφορετικό να ζει όλη την εμπειρία διαμεσολαβημένη, χτίζοντας μια ψεύτικη εικόνα. Επομένως έχει σημασία το όριο. Η μοναδικότητά μας, από την άλλη, θεωρώ ότι έχει σχέση με το υλικό μας, με το ποιοι είμαστε, και όχι με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κανείς δεν μπορεί να μας τη στερήσει όσο τη φροντίζουμε και την καλλιεργούμε.

Γ.Ε.: Διαβάζω ένα απόσπασμα από την τελευταία σας ποιητική σύνθεση «Δελτίο Θυέλλης» που αναφέραμε προηγουμένως: […] ο χρόνος ροκανίζει/ τα νιάτα/τα γέλια/ συνθλίβει την ύπαρξη/
μαζί με τον έρωτα. O χρόνος, επομένως, είναι αδυσώπητος. Σας τρομάζει αυτή η πορεία από την Ανατολή στη Δύση;

A.K.: Με απασχολούσε πάντοτε αυτή η πορεία, αυτή η τραγικότητα της ύπαρξης και της μη ύπαρξης, που τη μία είσαι και την άλλη δεν είσαι. Κάνει τα πάντα να φαίνονται ασήμαντα. Πολλά από όσα πράττουμε ίσως είναι μια προσπάθεια εκούσιου αποπροσανατολισμού για να κρατάμε τον εαυτό μας απασχολημένο, ώστε να μην χρειαστεί να αναρωτηθούμε ποιο είναι το νόημα; Ποιος είναι ο σκοπός της γέννησής μας, αν υποθέσουμε ότι όλα στη φύση έχουν ένα σκοπό. Όμως είναι ο κύκλος τη ζωής. Η θνητότητα είναι κομμάτι της ζωής σε όλο το ζωικό και φυτικό βασίλειο. Για μας, τους ανθρώπους, είναι πιο δύσκολο το τέλος, ο χωρισμός από τη ζωή, ίσως επειδή στα αστικά περιβάλλοντα έχουμε μια διαστρεβλωμένη ψευδαίσθηση αιωνιότητας, αποκομμένοι καθώς είμαστε από τη φύση. Το τραγικό, νομίζω, είναι να χάνονται πρόωρα άνθρωποι που δεν έχουν ολοκληρώσει ακόμα τον κύκλο της ζωής τους, αν θεωρήσουμε ότι ο κύκλος ολοκληρώνεται στο βαθύ γήρας.

Γ.Ε.: Από τη στιγμή που γεννιόμαστε είμαστε ενοικιαστές του κόσμου τούτου. Τότε γιατί κάνουμε ό, τι κάνουμε;

A.K.: Συνήθως ακολουθούμε ό, τι μας προτρέπει η κοινωνικοποίησή μας: τη νοοτροπία και τους κανόνες συμπεριφοράς της οικογένειας αρχικά, του σχολείου αργότερα, της ομάδας συνομηλίκων, της θρησκείας, της κοινωνίας ευρύτερα. Πολλοί άνθρωποι, ίσως οι περισσότεροι, έρχονται και φεύγουν από τη ζωή χωρίς να αναρωτηθούν γιατί κάνουν ό,τι κάνουν, γιατί σκέφτονται και συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Το χειρότερο: θεωρούν ότι μόνο ο δικός τους τρόπος είναι σωστός, ότι κατέχουν τη μόνη αλήθεια και χάνουν την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τη ζωή τους με νέα νοήματα. Άλλοι παραγνωρίζοντας επιφανειακά, αλλά κατά βάθος γνωρίζοντας τη μηδαμινότητά τους μπροστά στο αναπόφευκτο τέλος, κρατιούνται από εξουσίες, προσπαθούν να επιβληθούν, να αποκτήσουν όσα περισσότερα μπορούν για να νιώσουν σπουδαίοι. Κάπως έτσι γίνονται και οι πόλεμοι.
Αν μου επιτρέπετε, όμως, ας διαφοροποιήσουμε λίγο την ερώτησή σας: Τι θα ωφελούσε εμάς τους ίδιους και την κοινωνία να κάνουμε; Όπως πολύ σωστά είπατε δεν μας ανήκει ο κόσμος, ενοικιαστές είμαστε. Κατά τη γνώμη μου ο ιδανικός βίος είναι ένα μίγμα στωικισμού και επικουρισμού, δηλαδή μια ενάρετη και ευχάριστη ζωή. Ενάρετη όχι με ηθικοπλαστικούς όρους, αλλά με ουσιώδεις. Να βλάπτεις όσο γίνεται λιγότερο, να ωφελείς όσο το δυνατόν περισσότερο. Να απολαμβάνεις τη ζωή με σεβασμό στον εαυτό σου, στη φύση και στους άλλους. Βέβαια, η υπεραπασχόληση, η πολύωρη και μέτρια αμειβόμενη εργασία, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για μια ευχάριστη ζωή.

Γ.Ε.: Yπάρχουν ώρες που τ΄ανείπωτα θέλω να πω/κι όσα δεν τόλμησα ποτέ να κάνω/ δραπέτης βίου άβουλου/παλεύοντας νυχθημερόν με τα τετελεσμένα/ εκείνα που έπονται κι αυτά που είναι τώρα. (Από τη συλλογή Λέξεις στην Άμμο - 2019). Πώς θα ήταν άραγε ο κόσμος εάν όλα τα ανείπωτα ερχόντουσαν στο φως;

A.K.: Κάποιες φορές τα ανείπωτα είναι και ανεπίγνωστα, δεν έχουν ακόμα μετατραπεί σε συγκεκριμένες σκέψεις και επομένως λέξεις. Τότε είναι συνήθως που νιώθουμε μια γενικευμένη ενόχληση που δεν μπορούμε να εντοπίσουμε ή να κατονομάσουμε με βεβαιότητα. Μπορεί να είναι όμως και πράγματα που δεν θέλουμε να μοιραστούμε είτε για να μην πληγώσουμε τους άλλους είτε για να μη διαταράξουμε τις εύθραυστες ισορροπίες της ζωής. Αν έρχονταν στο φως όλα τα ανείπωτα, ίσως θα ήταν πιο ειλικρινής ο κόσμος μας αλλά και πιο χαοτικός.

Γ.Ε.: Κα Καλογεροπούλου θα κλείσουμε την υπέροχη συζήτησή μας με φως, με αισιοδοξία και φυσικά με ένα απόσπασμα από το ποίημά Ελπίδα (Από την ποιητική συλλογή Λέξεις στην Άμμο - 2019):

Τα βράδια αναζητούσαμε στον ουρανό το πιο λαμπρό αστέρι/ως ένδειξη ελπίδας για κάτι που θα ερχόταν/ που είναι κοντά, «θα δεις, θα ‘ρθεί», λέγαμε μεταξύ μας. Κι ακόμα περιμένουμε αισιόδοξοι για κάτι άλλο/μα όχι άδικα. Να, κάτι αχνοφέγγει.

Τι είναι αυτό που αχνοφέγγει για εσάς;

A.K.: Αχνοφέγγει πάντοτε η ελπίδα. Η πίστη ότι στο τέλος όλα θα πάρουν τον δρόμο τους. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, αυτό το μικρό ελπιδοφόρο φως δίνει δύναμη και δεν αφήνει κανένα περιθώριο για παραίτηση.

Γ.Ε.: Κα Καλογεροπούλου σας ευχαριστώ θερμά γι’ αυτό τον όμορφο διάλογο που είχαμε. Εύχομαι από καρδιάς καλή συνέχεια και καλή επιτυχία στο έργο σας. Και ας ευχηθούμε να μην χαθεί ποτέ το πιο λαμπρό αστέρι από τον ουρανό μας.

A.K.: Εγώ σας ευχαριστώ θερμά και αντεύχομαι!

Επιλογές ποιημάτων

«Λέξεις στην άμμο», εκδόσεις 24 γράμματα, 2019

Τίποτα

Πέρασα χθες απ΄την παλιά μου γειτονιά.
Δυο δέντρα έλειπαν: ένας γέρικος πεύκος
και μια συκιά πολύκαρπη
που θύμιζαν πως κάποτε – όχι τόσο παλιά-
η φύση θέριευε εδώ που τώρα βρίθει από τσιμέντο.
Στη θέση τους κενό. Τίποτα.
Τίποτα που να ξυπνά αισθήσεις και αναμνήσεις,
για να ξεχνάς κι εσύ κι εγώ τον αποσπερίτη.

9 Απριλίου

Εννιά τ’ Απρίλη έδειχνε το
χιλιοχρησιμοποιημένο ημερολόγιο,
μουτζουρωμένο με ζωγραφιές δυσνόητες, άνευ ουσίας.
Οι μυγδαλιές είχαν ανθίσει προ πολλού
και τα λουλούδια όλο και πλήθαιναν,
ξαπλώνοντας στις ράχες των βουνών και στις αυλές μας.
Κι ανάμεσά τους ένα ρόδο που άνοιξε εκατό φορές
κι άντεξε στις βροχές χωρίς να κλείσει.
Σθένος. Αυτό είναι που χρειάζεται κανείς σε όλες τις μάχες.

Νόημα

Μια μέρα, απομεσήμερο ήταν θαρρώ,
μέτρησα τις σιωπές μου
και ήταν περισσότερες από όλες μου τις λέξεις.
Ενοχικά λαξεύουν της ψυχής τα βάθη
σαν ένας γλύπτης αόρατος
από καιρό αποκαμωμένος.
Μα κάθε φορά που οι σιωπές γίνονται λέξεις,
γεννιέται ένα νόημα, μια σιωπηρή κραυγή.

Η αγκαλιά της μάνας

Η αγκαλιά της μάνας
ήταν πάντα ανθοστόλιστη.
Μοσχοβολούσε πότε ζυμωτό ψωμί
και πότε σαπούνι πράσινο.
Φωλιά φιλόξενη,
ακόμα κι όταν η νιότη της θέριευε
κι ανάκατα ήταν τα μαλλιά στο φύσημα του ανέμου.

«Μεθεόρτια έθιμα», Εκδόσεις: 24 Γράμματα, 2020

Φθαρμένα παπούτσια

Φόρεσα τα παλιά μου παπούτσια,
τα φθαρμένα,
και βγήκα στους δρόμους του χθες
να περπατήσω,
δίπλα σε μνήμες και πρόσωπα νεκρών.
Κι είδα ξανθούλες σε αυτοσχέδιες βάρκες
που αργά τη νύχτα έφευγαν
για την ξενιτιά
κι όνειρα που θάφτηκαν
στον κάματο της μέρας.
Και χόρευα πότε τάνγκο
και πότε ροκ
ακολουθώντας τον ρυθμό
που μου έδιναν οι άλλοι.
Μα ως εδώ.
Ακούω ήδη το ταμπούρλο
το δικό μου
να χτυπάει
και δεν μπορώ να το αγνοήσω.

Φως

Με μπογιές γαλάζιες και κόκκινες
θέλησα τη ζωή μου να αλλάξω
βάφοντας
ό,τι ήταν κάποτε άχρωμο ή γκρίζο.
Μα καθώς περίμενα
τα χρώματα να στεγνώσουν,
άλλαξα γνώμη
κι είπα πως κίτρινα θα ’θελα να τα κάνω όλα
για να ’χουν κάτι από το φως του ήλιου.
Κι έβαλα στάχια στους δρόμους της πόλης
και καρποφόρες λεμονιές στα πεζοδρόμια.
Τα άχαρα κτίρια
με ανθισμένους ασφόδελους στόλισα
και υποδέχτηκα
με μάτια κλειστά
τις πιο ζεστές ακτίνες του ηλίου.

Ήθελες να γίνεις σαν κι αυτούς

Ήθελες να γίνεις σαν κι αυτούς.
Να χαιρετάς
με ύφος περισπούδαστο τα πλήθη,
δουλοπρεπής
μπροστά στον μέλλοντα ηγέτη,
φωτογραφίες σέλφι να τραβάς
υπό γωνίαν αυστηρώς μελετημένη.
Ήθελες να γίνεις σαν κι αυτούς.
Φτωχός στις πράξεις, στα λόγια πλούσιος.
Να περπατάς σε μονοπάτια εύκολα
από άλλους χαραγμένα,
αντί με κόπο, δικό σου,
δρόμους νέους να ανοίξεις,
ακόμα κι αν χρειαστεί να σκύψεις
τα ξερόχορτα να βγάλεις
και τις πέτρες,
που το βήμα σου εμποδίζουν,
να σηκώσεις.
Ήθελες απλώς να γίνεις σαν κι αυτούς
που θαύμαζες από παιδί
για όσα φαίνονταν ότι έγιναν
τυφλός μπροστά σ’ αυτό που είναι

Στάσου για λίγο

Στάσου για λίγο.
Μην τρέχεις άλλο.
Δεν είδες το παιδί σου
στα πρώτα του βήματα,
τα πιο σημαντικά.
Δεν πρόλαβες να το χορτάσεις
κρατώντας το μικρό του χέρι.
Δεν το ’δες να ανεβαίνει
τις σκάλες της τσουλήθρας
κι ύστερα να στροβιλίζεται όλο χαρά.
Στάσου.
Δεν πρόλαβες
ποιος είσαι να μάθεις
και ποιος μπορείς να γίνεις.
Στάσου.
Πόσο γαλάζιος είναι ο ουρανός.
Δες του φθινοπώρου τα χρώματα
στα γυμνά κλαδιά
και στα πεσμένα φύλλα.
Στάσου για λίγο.

Ανάπνεε

Κόντρα σε όσα γίνονται,
στη στρεβλή ματιά,
στην άδεια αγκαλιά,
στην άνιση μάχη της ζωής και του θανάτου,
άλλη επιλογή δεν φαίνεται να έχεις.
Ανάπνεε, όπως ο άνεμος που όλα τα θερίζει.
Ανάπνεε στην ίδια την πλωτή στεριά της νόησης.
Ανάπνεε σαν να μην ένιωσες ποτέ ξανά τον αέρα
τα ρουθούνια να τρυπά.
Σαν να μην πρόλαβες να δεις αυτό που όλοι βλέπουν.
Σαν να ’τανε αυτή η τελευταία σου ανάσα.
Αυτή.
Αρχή και τέλος.
Ανάπνεε.

«Δελτίο θυέλλης» εκδόσεις 24 γράμματα, 2022

ο χειμώνας προβλέπεται δύσκολος
και η άνοιξη επίσης
το καλοκαίρι θερμό
και το φθινόπωρο ασταθές
κάποτε η άνοιξη έφερνε ανθοφορία
το καλοκαίρι ανεμελιά
το φθινόπωρο εκκινήσεις
και ο χειμώνας περίσκεψη
πού πήγαν όλες οι εποχές
έγιναν μία
μια δύσκολη εποχή
με φόβο χωρίς έλεος
ένα κρεσέντο τρόμου
χωρίς κάθαρση
-πού να κρατηθώ
όλες οι χειρολαβές
που γνώριζα γλιστράνε
---
τι έκανες σήμερα, μπαμπά;
έκανες τον κόσμο
λίγο καλύτερο;
κι εσύ, μαμά;
τι καλό έκανες σήμερα;