Χρήστος Αμβράζης

''Η τέχνη είναι καταφύγιο. Ερμηνεύεις αυτό που θα ήθελες να είσαι. Ζεις παράλληλα τη ζωή σου και τη ζωή ενός άλλου που ενσαρκώνεις''

Χρήστος Αμβράζης

Πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους βαθύφωνους της χώρας μας. Σπούδασε φωνητική στο Ωδείο Athenaeum με καθηγήτρια την υψίφωνο Μαρίνα Κρίλοβιτς και εν συνεχεία με τον σπουδαίο βαρύτονο Κώστα Πασχάλη. Έχει συμμετάσχει σχεδόν σε όλες τις παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από το 1986 έως και σήμερα, ερμηνεύοντας σημαντικούς και απαιτητικούς ρόλους, καθώς και σε πλήθος ακόμη παραστάσεων. Έχει συμπράξει ως σολίστ σε παραγωγές του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, της Ορχήστρας και της Χορωδίας της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, ενώ έχει εμφανιστεί στην Κύπρο και στη Ρουμανία. Επιπροσθέτως, έχει συνεργαστεί με πλήθος αξιόλογων καλλιτεχνών, ανάμεσά τους ο διεθνούς φήμης βαρύτονος Ρολάντο Πανεράι (1924-2019), ο βαθύφωνος Γιώργος Παππάς (1939-2012), ο βαρύτονος Ανδρέας Κουλουμπής , ο βαθύφωνος Φραγκίσκος Βουτσίνος (1936-1999) και πλείστοι άλλοι, καθώς και μαέστρων, όπως ο Λουκάς Καρυτινός, ο Ηλίας Βουδούρης και πολλοί ακόμη.

Φέτος, συμμετέχει ενσαρκώνοντας τον ρόλο του Μάντη στη διεθνώς αναγνωρισμένη και βραβευμένη ταινία μεγάλου μήκους «Broken Circle» (2022), του μουσικοσυνθέτη Δημήτρη Κατή.

Ο λόγος για τον Χρήστο Αμβράζη, τον οποίο είχα τη χαρά να συναντήσω και να απολαύσω μία εποικοδομητική συζήτηση μαζί του.

Γ.Ε: Κύριε Αμβράζη είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά για εμένα και για όλη την ομάδα του Ραδιοφώνου Τέχνης η παραχώρηση της παρούσας συνέντευξης. Σας ευχαριστούμε από καρδιάς!

Χρ.Α.: Κι εγώ ευχαριστώ θερμά!

Γ.Ε.: Ποιος σπόρος σας φύτεψε την αγάπη για τη μουσική και τι σας ώθησε εν τέλει να ασχοληθείτε επαγγελματικά με αυτή και πιο συγκεκριμένα με την ύψιστη τέχνη της όπερας;

Χρ.Α.: Η μητέρα μου. Προέρχομαι από καλλιτεχνική οικογένεια. Ο πατέρας μου ήταν ζωγράφος και η μητέρα μου mezzo soprano. Από τα πέντε μου χρόνια ήμουν στο Ηρώδειο, διότι όταν η μητέρα μου είχε πρόβα με έπαιρνε μαζί της. Λογικά αυτός ο χώρος με συνεπήρε και εν τέλει τον ακολούθησα επαγγελματικά. Ήθελα να γίνω πιλότος, μηχανικός, οδηγός αγώνων, αλλά τελικά έγινα τραγουδιστής όπερας.

Γ.Ε.: Θα ήθελα να ανατρέξουμε στο παρελθόν και συγκεκριμένα σε εκείνη την πρώτη φορά που κληθήκατε να ανέβετε στη σκηνή και να ερμηνεύσετε τον ρόλο σας μπροστά σε πλήθος κόσμου. Ανοίγει η αυλαία, ποια τα συναισθήματα που σας κατακλύζουν και ποια τα συναισθήματά σας όταν η αυλαία κλείνει;

Χρ.Α.: Όταν πρωτοάνοιξε η αυλαία ένιωσα ότι πρέπει αμέσως να φύγω. Βλέποντας τον κόσμο μπροστά μου και τον μαέστρο είπα από μέσα μου: Λάθος! Παρόλα αυτά έμεινα.
Όταν έκλεισε η αυλαία κι ευτυχώς είχαμε πάει πολύ καλά, κατέρρευσα. Ήταν στιγμή λύτρωσης για εμένα.

Γ.Ε.: Καλλιτέχνες και κοινό συνομιλούν. Θαρρώ ότι υπάρχει αλληλεπίδραση, κάτι το οποίο είναι μοναδικό και δεν μπορεί να διδαχθεί. Θα ήθελα να μου πείτε την δική σας εμπειρία πάνω στο κομμάτι αυτό. Νιώθετε την αλληλεπίδραση αυτή; Ακούτε το κοινό; Τι προϋποθέτει η σύνδεση του καλλιτέχνη με το κοινό;

Xρ.A.: Φυσικά και ακούω το κοινό. Αυτό όμως δεν είναι κάτι που συμβαίνει από την αρχή, αλλά προϋποθέτει μία εξελικτική πορεία στη σκηνή. Έφτασα στο σημείο να τραγουδάω και να κοιτώ το κοινό πίσω από τον μαέστρο. Ιδίως στις οπερέτες, όπου έπαιζα με το κοινό.

Γ.Ε.: Οι αντιδράσεις του κοινού και η εκάστοτε κριτική σας επηρεάζουν;

Xρ.A.: Φυσικά! Η ενθουσιώδης αντίδραση του κοινού είναι μία επιβεβαίωση ότι όλα πήγαν καλά.
Συνήθως λάμβανα θετικές κριτικές, οπότε με επηρέαζαν θετικά.

Γ.Ε.: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η όπερα, όσο διαρκεί, δημιουργεί μια θελκτική παραίσθηση της πραγματικότητας; Είναι σαν ξαφνικά να έχουμε ανοίξει μία πόρτα και να έχουμε μπει σε έναν άλλον κόσμο, από τον οποίο τι εισπράττετε εσείς από τη θέση του πρωταγωνιστή και τι από τη θέση του θεατή;

Xρ.A.: Η σχέση μας με τον πραγματικό κόσμο σταματάει στην κουίντα. Η σκηνή είναι ένας άλλος κόσμος. Ερμηνεύεις κάποιον που είτε υπήρξε, είτε όχι. Ή ήταν προϊόν της φαντασίας ή πραγματικό πρόσωπο. Για να τον ερμηνεύσεις μεταφέρεσαι στην εποχή του. Γίνεσαι, κατά κάποιον τρόπο, αυτός. Μπαίνεις μέσα στον χαρακτήρα.
Για εμένα η θέση του θεατή ήταν πάντοτε θέση μαθητείας. Το ενδιαφέρον μου περιστρεφόταν διαρκώς στον βαθύφωνο του έργου, από τον οποίο αποκόμιζα πράγματα για την μετέπειτα εξέλιξή μου.

Γ.Ε.: Aν κάνετε μία μικρή ανασκόπηση, ποια θα λέγατε ότι ήταν η πιο σημαντική στιγμή που βιώσατε στην μέχρι τώρα καριέρα σας;

Xρ.A.: Κάθε στιγμή ήταν σημαντική. Την βιώνεις ως σημαντική. Μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω.

Γ.Ε.: Υπάρχει κάποιος ρόλος που σας γοητεύει και θα θέλατε να είχατε ερμηνεύσει;

Xρ.A.: Ναι. Τον ρόλο του Μέγα Ιεροεξεταστή στην όπερα Δον Κάρλος.

Γ.Ε.: Ζούμε πολλές σοβαρές και δυσάρεστες καταστάσεις (κορωνοϊός, πόλεμος στην Ουκρανία, μεταναστευτικό, ακρίβεια). Πώς βλέπετε το μέλλον στη χώρα μας; Πιστεύετε ότι οι καλλιτέχνες μπορούν να έχουν έναν διαφορετικό ρόλο σε όλη αυτή την κατάσταση εν συγκρίσει με τους υπόλοιπους ανθρώπους;

Χρ.Α.: Όλα θα εξαρτηθούν από τη βούληση της πολιτείας. Από το αν θα δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες, ώστε να κρατήσει τους καλλιτέχνες στην Ελλάδα και να είναι η Ελλάδα η χώρα που για ακόμη μία φορά θα διανείμει τον πολιτισμό σε όλο τον κόσμο. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο πολιτισμός από την Ελλάδα ξεκίνησε.

Γ.Ε.: Η τέχνη θα λέγατε ότι αποτελεί το καταφύγιό σας; Πιστεύετε ότι ο καλλιτέχνης αντλεί ζωή από την τέχνη του; H τέχνη μπορεί να είναι καταφύγιο για όλους τους ανθρώπους;

Xρ.A.: Καταρχήν η τέχνη είναι καταφύγιο. Ερμηνεύεις αυτό που θα ήθελες να είσαι. Ζεις παράλληλα τη ζωή σου και τη ζωή ενός άλλου που ενσαρκώνεις.

Γ.Ε.: Πρωταγωνιστείτε στην ταινία «Broken Circle», όπου ενσαρκώνετε τον ρόλο του Μάντη. Πρόκειται για μία ταινία μεγάλου μήκους που έγραψε και σκηνοθέτησε ο μουσικοσυνθέτης Δημήτρης Κατής, ο οποίος την χαρακτηρίζει ως «επιστημονικής φαντασίας αρχαία τραγωδία». Είναι ένα σπουδαίο εγχείρημα καθώς προβάλλεται διεθνώς ο ελληνικός πολιτισμός. Μάλιστα ήδη έχει ταξιδέψει και αποσπάσει πολλά βραβεία, μεταξύ τους, βραβείο πρωτότυπης μουσικής από τα «Κινηματογραφικά βραβεία του Παρισιού» 2022, 1ο βραβείο καλύτερου σχεδιασμού παραγωγής και πρωτότυπου τραγουδιού στην Ουγγαρία, καθώς απέσπασε επίσης το βραβείο σεναρίου στα «Διεθνή Κινηματογραφικά Βραβεία της Φλωρεντίας», συνεχίζοντας να κερδίζει κι άλλα πολλά ακόμη βραβεία και διακρίσεις. Μιλήστε μας για την εμπειρία αυτή. Πόσο δύσκολη ήταν η μετάβαση από την σκηνή ενός οπερατικού θεάτρου στην μεγάλη οθόνη;

Χρ.Α.: Κατά τη γνώμη μου και η μεγάλη οθόνη είναι μία σκηνή με διαφορετικές συνθήκες, εννοώντας τον χώρο, τα εξωτερικά κι εσωτερικά γυρίσματα κλπ. Ωστόσο, δεν διαφέρει πολύ από τη σκηνή. Ο Δημήτρης Κατής είναι ένας εμπνευσμένος μουσικοσυνθέτης, σεναριογράφος και κινηματογραφιστής που προωθεί τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα του κόσμου. Αυτό είναι κάτι που το κάνει μόνος του και αυτό δείχνει και το μεγαλείο του.

Γ.Ε.: Αν η ζωή σας γυριζόταν κινηματογραφική ταινία, ποιες πλευρές της θα φωτίζατε περισσότερο;

Xρ.A.: Τις σκηνές της καθημερινότητας, οι οποίες όλα αυτά τα χρόνια είναι συνυφασμένες με το θέατρο. Το πρωί ήμουν ένας άλλος και το βράδυ ερμήνευα κάποιον άλλο.

Γ.Ε.: Θεωρείτε ότι η όπερα συνδέεται με την ποίηση κι αν ναι με ποιον τρόπο;

Xρ.A.: Φυσικά και η όπερα συνδέεται με την ποίηση. Στην πραγματικότητα ποίηση είναι.

Γ.Ε.: Σε ένα ποίημά της η Κική Δημουλά λέει: « Μακρύ κουραστικό ταξίδι/ τό πεπρωμένο/ μά τό χειρότερο/ πας ή έρχεσαι δεν ξέρεις. Τελικά από που ερχόμαστε και πού πάμε; Πιστεύετε ότι ο καθένας εν τέλει ακολουθεί το πεπρωμένο του;

Xρ.A.: Ναι. Είναι ένα μακρύ κουραστικό ταξίδι- σταθμός και συνεχίζεις...Στην ερώτησή σου, από πού ερχόμαστε, θα σου απαντήσω από την αρχική φωτεινή πηγή. Το ταξίδι είναι ο δρόμος εξιλέωσης και αν τα καταφέρουμε θα γυρίσουμε πίσω στην αρχική φωτεινή πηγή. Υπάρχει το πεπρωμένο και το ακολουθούμε. Φυσικά, υπέρτατο αγαθό είναι η ελευθερία βούλησης, η οποία μπορεί να το ανατρέψει. Όλο το μυστικό κρύβεται στην αυτογνωσία.

Γ.Ε.: Πιστεύετε ότι αν γνωρίζαμε πότε θα πεθάνουμε θα είχαμε την ανάγκη να δημιουργήσουμε; Τότε θα γινόμασταν πιο ανθώπινοι;

Xρ.A.: Δημιουργούμε δίχως να γνωρίζουμε. Το κατά πόσο ανθρώπινοι θα γινόμασταν εξαρτάται από την παιδεία και το γίγνεσθαι του καθενός.

Γ.Ε.: Πώς θα χαρακτηρίζατε σήμερα την σχέση σας με τον χρόνο;

Xρ.A.: Όπως και να το κοιτάξεις πάντα λίγος είναι.

Γ.Ε.: Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Σωκράτη, το μυστικό της ευτυχίας δεν βρίσκεται στο να αναζητάμε περισσότερα, αλλά στο να διαμορφώσουμε την δεξιότητα του να απολαμβάνουμε τα λιγότερα. Στην υπερκαταναλωτική κοινωνία που ζούμε πόσο εφικτό είναι αυτό; Άραγε καθόλη τη διάρκεια της ζωής μας επιδιώκουμε και καταφέρνουμε να βρούμε την ευτυχία; Για εσάς τι είναι η ευτυχία;

Xρ.Α.: Στην υπερκαταναλωτική κοινωνία που ζούμε αναζητάμε όλοι το κέρας της Αμάλθειας. Όσον αφορά στην ευτυχία κατά τη διάρκεια της ζωής μας επιδιώκουμε να τη βρούμε, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα το καταφέρουμε.
Τι είναι ευτυχία για εμένα; Ίσως μέσα από την αυτογνωσία να ανακαλύψω την ευτυχία. Ίσως...

Γ.Ε.: Κύριε Αμβράζη σας ευχαριστούμε θερμά για αυτή την υπέροχη συζήτηση, καθώς και για όλα όσα έχετε προσφέρει στον πολιτισμό μας.

Χρ.Α.: Κι εγώ ευχαριστώ κι εύχομαι να πάνε όλα καλά στο έργο σας!